عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی چیست

عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی چیست؟ عکس رنگی رحم به عنوان یک تست شناخته می شود که بر پایه ی اشعه ایکس انجام می گیرد. در هنگام انجام این تست ماده رنگی را به درون رحم و لوله های فالوپ تزریق می کنند. به این ترتیب لوله های فالوپ تصویری را در این ارگان ایجاد می کنند. این تست به عنوان یکی از روش های مرسوم برای تشخیص ناباروری است. در برخی موارد نیز عکس رنگی رحم را برای بیمارانی تجویز می کنند که چند بار سابقه ی سقط جنین دارند.
هیستروسالپنگوگرافی را در برخی از موارد برای تشخیص موقعیت دستگاه هایی که درون رحم هستند مانند آی یو دی به کار می برند. آی یو دی در هنگام معاینه لگن قابل رویت نیست بنابراین برای تشخیص موقعیت آن از عکس رنگی رحم استفاده می کنند. یکی دیگر از کاربردهای این تست تشخیص نواحی زخمی داخل لوله های فالوپ یا تغییراتی است که داخل حفره ی رحم وجود دارد. با استفاده از تست هیستروسالپنگوگرافی امکان تشخیص بروز توده ها یا پولیپ های درون رحم امکان پذیر است.
آمادگی های لازم برای انجام عکس رنگی رحم
عکس رنگی رحم باید با آمادگی لازم گرفته شود. پیش از انجام این تست لازم است اگر به رنگ اشعه ایکس آلرژی دارید یا اخیرا دچار عفونت در حفره لگنی خود بوده اید پزشک معالج تان را آگاه سازید. در صورتی که احتمال بارداری وجود دارد حتما با پزشک خود در میان بگذارید. افرادی که عادت ماهیانه ی منظمی دارند می توانند برنامه ریزی خود را به گونه ای تنظیم کنند که بتوانند عکس رنگی رحم را یک هفته پس از پایان پریود انجام دهند.
برخی از پزشکان به بیماران خود توصیه می کنند که پیش از انجام تست هیستروسالپنگوگرافی به منظور بررسی عفونت های لگنی تست های مورد نیاز را انجام دهند. می توانید پیش از اقدام به انجام تست عکس رنگی برای رحم تحت نظر پزشک داروهای آنتی بیوتیک را مصرف کنید. در صورتی که پزشک این نظر را داشته باشد دارو را تجویز می کند. برای انجام این آزمایش لازم است که رضایت نامه ای را امضا کنید.
فرایند انجام عکس رنگی برای رحم چگونه است
عکس رنگی رحم بر اساس اشعه ایکس گرفته می شود. برای انجام این تست لازم است که فرد به کمر روی تخت مخصوص دراز بکشد و زانوهای خود را خم کند به شکلی که پاهایش بر روی رکاب هایی که در طرفین هستند قرار بگیرد. حالت فرد باید درست شبیه زمانی باشد که برای معاینه لگن آماده می شود. معمولا پزشکان در هنگام انجام این آزمایش برای برآورد اندازه و شکل رحم از ایجاد فشار در داخل واژن و وارد کردن فشار در ناحیه زیر شکم به شکل همزمان و به وسیله ی دو دست کمک می گیرند.برای باز کردن واژن پزشکان از دستگاه اسپکولوم استفاده می کنند. بیمار ممکن است در این مرحله از آزمایش احساس فشار و درد داشته باشند.
برای انجام این فرایند لازم است که رحم و واژن را با استفاده از ترکیبات ضدعفونی کننده تمیز نمایند. لازم است که برای ثابت نگه داشتن سرویکس یا رحم از یک گیره ی کوچک استفاده می کنند تا بتوانند رنگ را داخل رحم کنند. پزشکان با استفاده از دهانه سرویکس یک لوله ی پلاستیکی کوچک را به رحم وارد می کنند. سپس بالون کوچکی را که حاوی هوا است در یک طرف لوله قرار می دهند. پس از انجام این فرایند اسپکولوم را برمی دارند اما لوله باقی می ماند. حدود 6 اینچ از این لوله در بیرون از واژن قرار دارد.
عکس رنگی رحم بر اساس ظرافت های خاصی گرفته می شود.در این شرایط امکان دارد که پزشک بخواهد موقعیت بیمار را تغییر دهد. بنابراین لازم است که بیمار تا آن جا که امکان دارد راحت تر دراز بکشد. در این مرحله مقداری رنگ داخل لوله تزریق شده و چندین تصویر از داخل رحم برداشته می شود که بر روی مانیتور نمایش می دهند.
آیا گرفتن عکس رنگی برای رحم عوارضی به دنبال دارد
هیستروسالپنگوگرافی مانند هر تست دیگری عوارضی را به دنبال خواهد داشت. افراد ممکن است پس از انجام این آزمایش به مدت چند روز در ناحیه کرامپ لگن و واژن دچار خونریزی خفیفی شوند. در صورتی که خونریزی سنگین باشد و همراه با درد در ناحیه لگن همچنین تب کردن باشد لازم است که به پزشک خود مراجعه کنید. مشاهده شده که برخی از خانم ها نسبت به ماده رنگی تزریق شده حساسیت دارند.
از دیگر عوارض این آزمایش ایجاد عفونت است که از هر صد نفر امکان دارد سه نفر دچار این مشکل شوند. نکته ی قابل توجه دیگر این است که معمولا پزشکان از رنگ محلول در آب استفاده می کنند که این رنگها به شکل معمول رحم را تحریک نمی کنند. در این آزمایش از اشعه ی ایکس استفاده می شود پس تابش این اشعه می تواند امکان ابتلا به سرطان را به دنبال داشته باشد. در صورتی که فرد باردار باشد انجام این تست می تواند منجر به نقص در جنین بشود. با توجه به اینکه میزان اشعه ی استفاده شده در عکس رنگی رحم بسیار پایین است بهتر است که فرد باردار نباشد. نکته ی قابل توجه این است که عکس رنگی رحم یک روش غیر تهاجمی است و نسبت به دیگر روش های درمان از خطر کمتری برخوردار است. به شکل معمول عارضه جانبی برای محدوده تشخیصی اشعه ایکس در این تست گزارش نشده است. این فرایند به عنوان یک تست با عوارض نادر شناخته می شود.
مزیت های انجام تست هیستروسالپنگوگرافی با استفاده از بیهوشی
عکس رنگی رحم را می توانید با استفاده از بیهوشی انجام دهید. برخی از خانم ها به علت درد شدید و برخی دیگر به دلیل ترس از انجام این تست در هنگام بیداری اجتناب می کنند. بنابراین برخی از مراکز امکان بیهوشی را برای انجام این تست به وجود آورده اند. زمانی که افراد بیهوش می شوند دیگر خبری از انقباضات لگن و واکنش های واژن نیست. به همین دلیل وسایل به سادگی داخل واژن قرار می گیرند. همین امر باعث می شود که از تعدد گرفتن عکس های رنگی جلوگیری شود. بنابراین کاهش میزان اشعه و داروی تزریقی را به دنبال دارد و عوارض کمتری برای بیمار در آینده خواهد داشت. در برخی موارد مشاهده می شود که لوله های رحم تحت تاثیر اسپاسم حاصل از درد و اضطراب باز نمی شوند. اما در حالت بیهوشی بدن ریلکس است و این مقاومت وجود نخواهد داشت.
عکس رنگی رحم با بیهوشی معمولا برای افرادی تجویز می شود که آستانه تحمل پایینی دارند. میزان این بیهوشی به حدی است که فرد دردهای ناشی از فرایند تست هیستروسالپنگوگرافی را احساس نکند. این بیهوشی نسبت به عمل های جراحی بسیار سبک تر است. در صورت انجام مراقبت های لازم عوارضی به دنبال نخواهد داشت.
نتایج عکس رنگی برای رحم چیست
تست هیستروسالپنگوگرافی را برای مواقعی تجویز می کنند که احتمال بیماری هایی نظیر چسبندگی، فیبروم، پولیپ و انسداد لوله های رحم، تشخیص زخم هایی که در رحم وجود دارند. همچنین تشخیص ناهنجاری هایی که در شکل و ساختار رحم وجود دارد. برای عکسبرداری در این نوع تست از اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی استفاده می کنند. فلوروسکوپی را با عنوان تکنیکی می شناسند که می تواند اعضای داخلی بدن را در حال حرکت مشاهده کند. لازم به ذکر است که بدانید جواب این تست باید توسط دکتر زنان و زایمان ارزیابی و بررسی شود.
آمادگی لازم برای انجام تست عکس رنگی رحم
هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم را یک هفته بعد از دوران پریودی فرد تجویز می کنند. به این دلیل که تست پیش از عمل تخمک گذاری انجام بگیرد و احتمال بارداری را رد کند. پیش از انجام این تست لازم است که بانوان مراحلی را برای آمادگی انجام دهند. اغلب متخصصان زنان و زایمان پیش از انجام تست عکس رنگی رحم برای بیماران خود مصرف یک ملین یا انما را برای خانم ها پیشنهاد می کنند. با استفاده از این روش روده بیمار را پاک می کنند. به این دلیل که این فرایند باعث می شود که حفره های رحمی بانوان به شکل واضح تر دیده می شود.
پس از انجام این مرحله پزشک متخصص زنان و زایمان یک داروی آرام بخش به بیمار می دهد. این داروها باعث می شود تا دردی که در زمان گرفتن عکس رنگی رحم وجود دارد کاهش پیدا کند. داروی آرام بخش را معمولا یک تا دو ساعت پیش از انجام تست به بیمار می دهند. معمولا داروی آرامبخشی که برای بیماران در هنگام انجام تست هیستروسالپنگوگرافی تجویز می کنند ایبوپروفن می باشد. در صورتی که افراد به این دارو آلرژی داشته باشند می توانند از تیلنول برای کاهش درد خود استفاده کنند. در برخی موارد مشاهده می شود پزشک برای کاهش ریسک عفونت برای بیمار خود داکسی سایکلین تجویز می کند.
عکس رنگی رحم به عنوان یکی از تست هایی شناخته می شود که از حساسیت های بالایی برخوردار است. بنابراین پیش از انجام تست لازم است که لوازم جانبی مانند دندان های مصنوعی، عینک، زیورآلات و .... را از خود دور کنید. به این دلیل که وجود فلزات و برخی اکسسوری ها باعث تداخل با اشعه ایکس می شود. لازم است که بیمار حتما لباس کلینیک را بپوشد تا راحت تر تست انجام بگیرد.

منابع:

https://www.reproductivefacts.org/news-and-publications/patient-fact-sheets-and-booklets/documents/fact-sheets-and-info-booklets/hysterosalpingogram-hsg/
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiIt9zY4K_3AhV1gP0HHfbTBKwQFnoECEMQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.webmd.com%2Finfertility-and-reproduction%2Fguide%2Fblocked-fallopian-tubes-test&usg=AOvVaw0fLYr26DtF4_DiIWqvuS8Q