نوزاد من پیش از یکسالگی چه کارهایی باید کند؟
از اولین روزی که کودک شما متولد می شود، هر روز تغییرات زیادی می‌کند که شاید برخی از آنها برای شما محسوس نباشد، در حالی که متوجه برخی از تغییرات دیگر می‌شوید. کودک شما در سال اول زندگی خود، رشد و تغییر سریعی خواهد داشت. البته هر کودکی متفاوت است و سیر تغییرات و روند رشد و تکامل منحصر به فردی دارد. با این حال، در برخی از محدوده‌های سنی مانند یک سالگی، یکسری تغییرات وجود دارد که برای اکثر کودکان یکسان است. این مراحل از زندگی کودک بسیار هیجان انگیز و لذت بخش است و شما می‌توانید از تماشای تک تک این لحظه‌ها لذت ببرید. بیایید با هم لحظه به لحظه رشد و تکامل کودک تا یکسالگی را بررسی کنیم.
یک تا سه ماهگی نوزاد
در بازه سنی یک تا سه ماهگی نوزاد هنوز خیلی ظریف، حساس و آسیب پذیر است و اکثر آنها هنوز کنترل زیادی روی دست و پا یا عضلاتشان ندارند. آنها احتمالا حرکات تند و سریع دست و پا خواهند داشت و هنوز هم نمی‌توانند روی گردنشان کنترل زیادی داشته باشند یا به اصطلاح عمومی گردن بگیرند. در این بازه سنی اکثر نوزادان دست‌های خود را به صورت مشت بسته نگه می‌دارند و چشم‌هایشان هم معمولا بسته است و هنوز دید کاملی ندارند.
با این حال آنها کم کم در حال یادگیری یک سری مهارت‌های جدید هستند که به تدریج آنها را نمایش می‌دهند. اصلی‌ترین کارهایی که نوزاد شما تا پیش از یکسالگی و در بازه سنی یک تا سه ماهه می‌تواند انجام دهد شامل موارد زیر می شود:
- آنها می‌توانند دست‌هایشان را نزدیک صورتشان بیاورند
- کم کم به چهره اطرافیان یا اشیایی که در اطرافشان وجود دارد توجه می‌کنند
- می‌توانند چشمان خود را روی اشیایی که در فاصله نزدیک آنها قرار دارد متمرکز کنند
- در حالی که به پشت دراز کشیده‌اند سرشان را از این طرف به آن طرف می‌چرخانند
- به سمت صداها و آواهایی که تشخیص می‌دهند برمی گردانند
- وقتی به آنها لبخند می‌زنید یا با آنها صحبت می‌کنید به شما لبخند می‌زنند
- به صداهای بلند واکنش نشان می‌دهند
- آنها در انتهای سه ماهگی کم کم سعی می‌کنند اشیا را بگیرند و نگه دارند
- دستشان را در دهانشان می‌گذارند
- با مکیدن انگشتشان آرام می‌شوند
- کم کم صداهایی مانند غرغر کردن یا آواهای صدادار از خود در می‌آورند
- در انتهای سه ماهگی ممکن است بتوانند روی اجسامی در فاصله‌های دورتر هم متمرکز شوند
- در نهایت در انتهای سه ماهگی برخی از نوزادان سعی می‌کنند در حالی که روی شکم دراز کشیده‌اند، کمی سر خود را بالاتر بگیرند و گردن خود را نگه دارند. با این حال همه نوزادان این کار را انجام نمی‌دهند و موفق به نگه داشتن سر خود نمی‌شوند.
دوره سه ماهگی تا شش ماهگی نوزادان
با ورود به سه ماهه دوم زندگی، کم کم کودک شما دوره نوزادی را پشت سر می‌گذارد و وارد دوره بعدی می شود. حالا او یک کودک سه ماهه است که حرکات هدفمند بیشتری خواهد داشت و از همه مهم‌تر بینایی و مهارت‌های گفتاری آنها هم رشد کرده است. آنها احتمالا در این سه ماهه مهارت‌های زیر را به دست می‌آورند:
- می‌توانند به دیگران لبخند بزنند
- اکثر صداهایی که می‌شنوند را به ذهنشان می‌سپارند و آنها را کپی می‌کنند
- ممکن است برای احساسات مختلفشان انواع مختلفی از گریه کردن را داشته باشند
- یک شی را با چشمانشان دنبال می‌کنند
- حالت چهره دیگران را تکرار کنند
- سعی کنند با یک دست به اسباب بازی‌ها برسند و آنها را بگیرند
- از شکم به پشت بچرخند و سر خود را به سمت بالا نگه دارند. آنها در نگه داشتن گردن و سرشان کنترل بیشتری خواهند داشت
- آنها باید افراد آشنا از غیر آشنا را تشخیص دهند
- وقتی چهره خودشان را در آینه می‌بینند، لبخند می‌زنند
- با افراد آشنا خصوصا پدر و مادرشان بازی می‌کنند
- انواع مختلفی از صداها را درمی آورند
- اشیا را در دهان خود می‌گذارند
- می‌توانند یک وسیله یا اسباب بازی را از یک دست به دست دیگر منتقل کنند
علاوه بر این در شش ماهگی بسیاری از کودکان شروع به خوردن غذای کمکی می‌کنند. آنها می‌توانند در هر دو جهت بغلتند و بدون حمایت شروع به نشستن کنند. حتی برخی از کودکان می‌توانند روی دست و زانو به جلو و عقب حرکت کنند و تکان بخورند.
بازه سنی 7 تا 9 ماهگی
تغییرات کودک تا پیش از یکسالگی در این بازه سنی سرعت بیشتری خواهد گرفت و کودکان با یک روند ثابت‌تر رشد می‌کنند. در بازه سنی 7 تا 9 ماهگی برخی از آنها می‌توانند به راحتی بنشینند یا از دستان خود برای برداشتن و جا به جا کردن اشیا استفاده کنند. آنها می‌توانند با گرفتن و تکیه به یک سطح، سرپا بایستند. برخی از کودکان که رشد سریع‌تری دارند، تا 9 ماهگی می‌توانند راه بروند. کودکان تا 7 ماهگی دید کامل رنگی دارند. به طور معمول، در پایان 9 ماهگی، کودک شما ممکن است بتواند:
- وقتی فردی ناآشنا در اطراف است به شما بچسبد
- اسباب بازی‌های خاصی را بر اسباب بازی‌های دیگر ترجیح می‌دهد
- کلمه "نه" را درک می‌کند
- بازی‌هایی مانند دالی بازی را انجام می‌دهد
- به دنبال اسباب بازی‌هایی است که خیلی آنها را دوست دارد
- بسیاری از چیزها را در دهان می‌گذارد
- چندین حالت چهره برای نشان دادن احساسات مختلف دارد
- چهار دست و پا می‌روند
- می‌ایستند
- وسایل را به هم می‌کوبند
بیشتر بدانید: خواب نوزاد در طول شبانه روز چگونه است
ده ماهگی تا 12 ماهگی
با نزدیک شدن به یک سالگی کودک شما، می‌تواند بیشتر از هر زمان دیگری جهان را کشف کند. آنها راه‌های جدیدی برای برقراری ارتباط با شما و دیگران یاد گرفته‌اند و هر روز تحرک بیشتری پیدا می‌کنند. آنها به احتمال زیاد می‌توانند:
- برای شما یک اسباب بازی برای بازی یا یک کتاب برای خواندن بیاورند
- از رفتن و نبودن شما ناراحت می‌شوند
- با صداها یا حرکات اطرافیان توجهشان جلب می شود
- با صدا درآوردن توجه شما را جلب کنند
- برای لباس پوشیدن با شما همکاری می‌کنند
- از یک سری حرکات برای گفتن چیزها استفاده می‌کنند
- ممکن است بتوانند چند کلمه ساده مانند بابا یا ماما را بگویند یا این که آواهای مشابه این کلمات را تقلید کنند
- وسایل را پشت سر خود قایم کنند
- دستورالعمل‌های ساده را دنبال می‌کنند
- از انگشت شست و سبابه خود برای برداشتن اشیاء کوچک، از جمله غذایی که در دهان خود می‌گذارند، استفاده کنند
یکسالگی شروع تغییرات بزرگ در کودک شماست
با شروع دوازده ماهگی، اولین تولد بزرگ کودک شما فرارسیده است. همانطور که برای جشن تولد یکسالگی کودکتان آماده می‌شوید، نگاهی به تغییرات و روند رشد و تکامل کودکتان در یک سال گذشته بیاندازید. تنها در یک سال، کودک شما از یک نوزاد کاملاً درمانده به یک فرد کوچک مستقل تبدیل شده است. بیایید برخی از این جزئیات رشد و تکامل کودک تا یکسالگی را دقیق‌تر بررسی کنیم.
بیشتر بدانید: آشنایی با بهترین غذای کمکی برای کودکان
نقاط عطف رشد و وزن گیری کودک تا یکسالگی
وزن کودک شما تا یکسالگی احتمالا از زمان تولد او سه برابر شده است. در دوازده ماهگی، کودکان تا حدود 50 درصد رشد داشته‌اند و احتمالا قد آنها بسته به دختر یا پسر بودنشان و همچنین سایر فاکتورها
(قد و وزن هنگام تولد یا ویژگی‌های ژنتیکی) به 76 سانتی متر می‌رسد. وزن میانگین نیز احتمالا بین 9 تا 10 کیلوگرم باشد. وزن کودک یکساله شما در حدود 60 درصد مغز یک بزرگسال است. با این حال باید در نظر داشته باشید که پس از یک جهش رشدی باورنکردنی در طی یک سال، افزایش وزن کودک شما با افزایش سطح فعالیت‌های او شروع به کاهش می‌کند.
مهارت‌های حرکتی کودک تا یک سالگی
مهارت‌های حرکتی کودک تا پیش از یکسالگی نیز تغییرات زیادی خواهد داشت. کودک 1 ساله شما باید به تنهایی بایستد و در حال گردش باشد و در حالی که مبلمان را گرفته است راه برود. آنها حتی ممکن است اولین قدم‌های آزمایشی انفرادی را برداشته باشند. اگر هنوز این اتفاق نیافتاده، می‌توانید برای ثبت این لحظه هیجان انگیز و لذت بخش خود را آماده کنید.
کودک با ورود به یکسالگی کم کم مهارت‌های بیشتری را به دست می‌آورد. آنها می‌توانند با دست غذا بخورند و یاد می‌گیرند که برای پوشیدن لباس‌هایشان یا ورق زدن کتاب‌ها با والدین همکاری کنند. آنها باید کم کم یاد بگیرند که قاشق را در دست بگیرند یا با گرفتن برس موی شان، سعی کنند موهای خود را شانه کنند. البته شاید هنوز به درستی نتوانند از این وسایل استفاده کنند، اما هدف آنها درست است.
شما می‌توانید با تمرین یک سری حرکات، خصوصا خواندن یا پخش یک سری آهنگ‌های مخصوص و محبوب کودکان یک ساله، به آنها کمک کنید تا هماهنگی دست و چشم‌های خود را توسعه دهند. این تغییرات در مهارت‌های حرکتی کودکان تا پیش از یکسالگی ممکن است برای هر کودک متفاوت باشد و الزاما تمام این تغییرات همزمان در همه کودکان دیده نمی‌شود.
سیر تکامل خواب کودک تا پیش از یکسالگی
تا یک سالگی، کودک شما باید در طول روز کمتر و در شب بیشتر بخوابد. اکثر کودکان در این سن هنوز به یک چرت بعد از ظهر نیاز دارند، اما چرت صبحگاهی آنها ممکن است مربوط به گذشته باشد یا چرت زدن در وسط روز به یک چرت طولانی‌تر تبدیل شده باشد. با این حال به تدریج خواب کودکان تا یکسالگی کمتر می شود و برای اکثر آنها، خواب شب عمیق‌تر است.
سیر تکامل غذا خوردن کودک تا پیش از یکسالگی
تا یکسالگی کودک شما فقط باید از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کند و شیر حیوانی برای آنها مناسب نیست. اما در یک سالگی، می‌توانید علاوه بر شیر مادر یا شیر خشک از شیر گاو هم به آنها بدهید. با شیر کامل شروع کنید. کودک شما برای رشد و تکامل مغزی سالم به چربی اضافی نیاز دارد. بنابراین تا دو سالگی تا زمانی که پزشک اطفال توصیه نکرده، نیازی نیست که از لبنیات کم چرب برای کودک استفاده کنید.
برخی از مادران تصمیم می‌گیرند که تا یکسالگی کودک را از شیر بگیرند یا این که دفعات شیردهی را کاهش دهند. علاوه بر این شما می‌توانید با پایان یکسالگی کودک، تنوع غذایی بیشتری به غذاهای کودک بدهید و حالا غذاها می‌توانند همان غذای سفره باشند و مشکلی نیست.
تغییرات روابط اجتماعی و عاطفی کودک تا پیش از یکسالگی
تا یکسالگی به تدریج متوجه می‌شوید که نحوه ارتباط برقرار کردن کودکتان با اطرفیان تغییر کرده است. ممکن است آنها برای برقراری ارتباط با شما یا شنیدن یک داستان، کتابی را به دست والدین بدهند تا برای آنها کتاب بخوانند. معمولا وقتی از پدر و مادر خود دور می‌شوند گریه می‌کنند. در کنار غریبه‌ها احساس خجالت می‌کنند. والدین می‌توانند با انجام برخی بازی‌ها به تقویت ارتباطات اجتماعی کودک کمک کنند. یکی از بهترین بازی‌ها، قایم موشک بازی و بازی‌هایی مشابه است. در کل تا یکسالگی نوزادان اجتماعی‌تر می‌شوند. آنها کم کم می‌توانند کارها و چیزهایی که بقیه می‌گویند را درک کنند و از مهارت‌های زبانی جدید خود برای جلب توجه اطرافیان استفاده می‌کنند.
بیشتر بدانید: جدا کردن اتاق خواب کودک از چه سنی آغاز می گردد
تغییرات زبان و ارتباطات کودک تا یکسالگی
تا یکسالگی کودک یک ساله شما به تدریج یاد می‌گیرد که چطور با دیگران ارتباط کلامی برقرار کند یا نیازهای خود را بیان کند. او برای ارتباط کلامی خود از حرکات اولیه مانند تکان دادن سر و بدن و گفتن کلمات اساسی مانند «ماما» و «بابا» استفاده می‌کند. آنها ممکن است به درخواست‌های ساده‌ای که شما می‌دهید پاسخ دهند. حتی در برخی موارد سعی می‌کنند تا به درخواست‌های ساده شما پاسخ دهند. در نظر داشته باشید که تا یکسالگی و بعد از این زمان، دایره لغات کودک شما به سرعت در حال گسترش است. کودکان یک ساله زبان را با تقلید از گفتار والدین خود یاد می‌گیرند، بنابراین انتظار داشته باشید که کودک شما به یک مقلد کوچک تبدیل شود. برای پرورش یک کودک باهوش باید زمان بگذارید.
منابع:webmd,webmd,unicef,unicef,whattoexpect
